మానసిక ఆనందం

    
   మానవుడు శాంతి, ఆనందాలతో జీవించాలని కలలు కంటాడు. ఏ మనిషీ దుఃఖాన్ని కోరుకోడు. అందుకు కారణం దుఃఖం అప్రియమైన అనుభవాల రూపంలో పలకరించి మనిషిని కలవర పెడుతుంది. దుఃఖపు అంచులోనే సుఖం ఉంటుంది. కాబట్టి దాని కోసం నిరీక్షించడంలో విజ్ఞత ఉందంటారు విజ్ఞులు.
ఎప్పుడూ దరహాస వదనంతో కనిపించేవారికి అందరూ ఆత్మీయులే! వారితో చెలిమికోసం ప్రపంచం ఉవ్విళ్ళూరుతుంది. హాస్య ప్రియులకు ఎల్లవేళలా చెక్కుచెదరని చిర్నవ్వు ఓ అలంకారం! మనిషి నవ్వినప్పుడు 43 మౌఖిక కండరాలు పనిచేస్తాయంటుంది మానవ శరీర నిర్మాణ శాస్త్రం. మనసారా నవ్వినప్పుడు శరీరాన్ని ఆరోగ్యంగా ఉంచే రసాయనాలు విడుదలై ఆరోగ్యానందాలకు కారణమవుతాయంటారు శాస్త్రజ్ఞులు. మనిషికి ఆనందాన్ని అందించడంలో హాస్యం-హాసం ప్రమేయం, పాత్ర ఎనలేనివి. నవ్వుతూ తుళ్ళుతూ హాయిగా బతికేవారే ఆయురారోగ్యాలతో జీవిస్తారు. హాస్యప్రియత్వం ఓ సంస్కారవంతమైన సుగుణం. నవ్వుతూ బతకాలేకానీ, నగుబాటు పాలుకాకుండా జీవించాలంటారు పెద్దలు.

పాశ్చాత్య పార్కిన్‌సన్‌ సంప్రదాయంలో ముఖాలు విషణ్నంగా పెట్టడం దైవాపచారంగా పరిగణిస్తారు. ఆ మతానుయాయులు భగవంతుడి సాకారస్వరూపాన్ని దర్శించినప్పుడు, సహభక్తుల ముఖాలు చూసేటప్పుడు చిర్నవ్వుతో కనిపించడం ఓ సంప్రదాయం. హాసమే దైవమని వారి నమ్మిక. నిజానికి హాస్యం ఆనందానికి చిరునామా! ఆనందం ఆధ్యాత్మిక పరిణతికి కొలబద్ద. హాస్యప్రియులు ఆధ్యాత్మిక పథంలోనూ ముందంజలో ఉంటారు.

మనసు ఆహ్లాదంగా ఉంటే సాధనలో ఎదుర్కోవలసిన కఠోరనియమాలు బాధించవు. సాధన తనను ఉద్ధరించుకోవడం కోసమని కాక భగవంతుడి కోసమని ఎవరైనా భావిస్తే అదో మొక్కుబడి క్రతువుగా మారే ప్రమాదం ఉంది. లోక వ్యవహారాలు మానవ జీవితాన్ని గంభీరతరం చేస్తాయి. మనసులోని భారాన్ని దించుకునేందుకు సరస సంభాషణం, హాస్య చమత్కృతి మనిషికి ఉపకరిస్తాయి. తమ భక్తులతో చేసే సంభాషణలో రామకృష్ణ పరమహంస హాస్య చమత్కృతిని చొప్పించి వారిని ఉత్సాహభరితులను చేసేవారు. హాస్య భాషణలో వెల్లివిరిసే నవ్వులో కల్మషాలు ఉండవు. హృదయాన్ని తాకి సున్నిత హాస్యం పండించే నవ్వులో నటన ఉండదు. గురజాడవారి 'కన్యాశుల్కం' అందుకు ఓ చక్కని ఉదాహరణ. పౌరాణికులు భగవచ్ఛింతనను భక్తుల హృదయాల్లో నిలపడానికి సరస సంభాషణలు, సన్నివేశాలు కల్పన చేసి తమ హరికథాగానంలో జోడించి వినిపించేవారు.

హాస్యం మనిషి ఉద్విగ్న భారాన్ని దూరం చేసే ఓ అమృతగుళిక. సంస్కృత భాషలో భరతముని రచించిన 'నాట్యశాస్త్రం'లో హాస్య రసానికి పెద్దపీట వేశారు. చిలకమర్తి వారి 'గణపతి' ఓ హాస్యపు విరిజల్లు. తెనాలి రామకృష్ణకవి ప్రసక్తిలేక హాస్య రసప్రస్తావనకు పరిపూర్ణత లేదు. హాస్యం, హాసం మనిషి దీర్ఘాయుష్షుకు తోడ్పడే విశేష సంస్కారాలు.

సకల ప్రాణికోటిలో నవ్వగలవాడు మనిషే! నవ్వలేనివాడు అసలు మనిషే కాదన్నారు. నవ్వించే గుణం ఓ సుగుణమే. నవరస భరితమైన మానవ జీవితంలో హాస్యాన్నికున్న స్థానం ఇంత అని చెప్పలేనిది. హాస్యరస సౌరభాలు ఆస్వాదించిన మనసు పారమార్థిక జీవన స్రవంతిలో ఎదురయ్యే సంక్లిష్ట అనుభవాలను తట్టుకొని లక్షించిన ఆధ్యాత్మిక గమ్యం వైపు సులభంగా పయనించగలుగుతుంది.
                                                                       - గోపాలుని రఘుపతిరావు